معرفی روستای چشام از توابع سبزوار

از توابع شهرستان سبزوار است. روستای چشام که اهالی سبزوار به آن «چِشُم» و ساکنان محلی به آن «تیشون» نیز می‌گویند در 55 کیلومتری جنوب غربی سبزوار در 43 کیلومتری جنوب داورزن و در جاده تاریخی باشتین واقع شده است. این روستا در طول جغرافیایی 2/57 و عرض جغرافیایی 10/36 و ارتفاع متوسط 845 متر نسبت به دشت اطراف است که موقعیت طبیعی دشتی دارد و کوه مریان با ارتفاع 1017 متر در 5 کیلومتری شمال شرقی آن قرار دارد.شغل عمده ساکنان آن زراعت،‌باغبانی، دامداری، صنایع دستی و کارگری است و محصولات عمده کشاورزی این منطقه گندم، جو، زیره، پنبه است که همه به صورت آبی کشت می‌شود. روستای چشام به دلیل بافت تاریخی ارزشمند و قابل توجه، بسان دیگر روستاهای سبزوار با وجود پیشرفت معماری امروزی هنوز بافت خود را حفظ نموده است. چشام دارای پیشینه بلند فرهنگی و دارای چند بنای ارزشمند تاریخی است که از آن جمله می‌توان به مسجد جامع، بقعه امام‌زاده سید ناصر بن محمد، حمام قدیمی روستا، قلعه و خندق، تپه‌های باستانی فاریاب و خواجه حسین و ... اشاره کرد. چشام قدمتی بالغ بر 15 قرن دارد. بر اساس سرشماری سال 1386 جمعیت چشام 750 خانوار برابر با 3574 نفر است که بیش از 70 درصد آنها باسواد هستند. جمعیت دانش‌آموزی، دانشجویی و اقشار فرهنگی و مدیران دولتی برآمده از اهالی این روستا نیز در میان روستاهای بخش و مناطق هم‌جوار قابل توجه و سرآمد است. همچنین پیشینه فرهنگی و تمدنی این روستا از موضوعات مهم و درخور توجه است که نباید از آن غافل بود. نگاشته‌های تاریخی معتبر از قدمت این روستا سخن گفته اند. برای نمونه بیهقی در تاریخ بیهق با اشاره به بخشهای دوازده‌گانه سبزوار آن زمان، بخش نهم آن را بخش کاه به مرکزیت چِشُم دانسته و از روستاهایی در این بخش یاد می‌کند که هنوز هم پابرجاست. این موقعیت ویژه موجب شده تا این روستا در گستره تاریخ مهد عالمان و اندیشمندان بزرگی باشد که هرکدام سهمی در دانش‌افزایی مسلمانان و پیشرفت علوم دینی و تربیت شاگردان و هدایت فکری مردم داشته‌اند.